ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Λεμονιά Ζαπανδιώτου

Συμβουλευτική Ψυχολόγος MSc

(Αρ. Άδειας 573, 08/02/2008)

 "Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ" (the Power of Play)

Ντοκιμαντέρ Μ. Βρετανία, 2019

Επιστήμονες από την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά που ερευνούν το παιχνίδι στα ζώα και τους ανθρώπους, μιλούν με ερευνητικά δεδομένα για τη δύναμη του παιχνιδιού και την επίδραση αυτού στην εξυπνάδα, την ικανότητα για επιβίωση και την ψυχική υγεία.

Η Μαριάνα Μπρουσόνι, αναπτυξιακή ψυχολόγος και ερευνήτρια αποφυγής ατυχημάτων με επίκεντρο τα παιδιά, μιλά στο συγκεκριμένο ωριαίο ντοκιμαντέρ για το ρόλο του ρίσκου στη ζωή των παιδιών. Η εμπλοκή των παιδιών σε παιχνίδια που ενέχουν ρίσκο (π.χ. παιχνίδι σε ανοιχτούς εξωτερικούς χώρους), φαίνεται να συμβάλλει στη μάθηση της λειτουργίας του σώματός τους καθώς και τη λειτουργία του κόσμου. Έτσι το παιδί μαθαίνει από νωρίς να αντιλαμβάνεται τα όριά του και αργότερα ως ενήλικας να διαχειρίζεται καλύτερα το αβέβαιο και το απρόβλεπτο στη ζωή.

"Ζυγίστε ένα εξαιρετικά απίθανο γεγονός, με κάτι που μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά την υγεία και ανάπτυξη των παιδιών σας"

Μ. Μπρουσόνι

Το παιχνίδι αποτελεί εργαλείο μάθησης και επικοινωνίας. Σύμφωνα με την Έλεν Σάνσετερ, καθηγήτρια προσχολικής ηλικίας, το παιδί παίζοντας, αναπτύσσει κοινωνικές δεξιότητες, συνυπάρχει με άλλα παιδιά και μαθαίνει τρόπους να βρίσκει λύσεις σε προβλήματα.

Αυτό που καθιστά ωστόσο το "επικίνδυνο" παιχνίδι (risky play) διαφορετικό, είναι η έλλειψη σιγουριάς, δίνοντας στο παιδί τη δυνατότητα να δοκιμάσει το περιβάλλον και τον εαυτό του καθώς και να εξοικειωθεί με το φόβο του (π.χ. η διαχείριση του ύψους κατά το σκαρφάλωμα).

Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με έρευνες και μελέτες των τελευταίων ετών, φαίνεται πως η υπερβολική προστασία ενός παιδιού από κάθε πιθανό κίνδυνο  δε βοηθά στο χτίσιμο της ψυχικής του ανθεκτικότητας. Τόσο τα ζώα όσο και ο άνθρωπος ερχόμαστε αντιμέτωποι με την  αβεβαιότητα και η διαχείριση αυτής δεν επιτυγχάνεται δια της αποφυγής, παρά μόνο προσωρινά. 

Καθώς λοιπόν διαπιστωμένα, ζούμε σε μια εποχή με πολλούς νέους κινδύνους και δυσκολία πρόσβασης για κάποιες οικογένειες, σε φυσικά περιβάλλοντα που ευνοούν το ελεύθερο παιχνίδι, νέες προτάσεις έρχονται από ειδικούς στο χώρο, που μελετούν το παιχνίδι εξωτερικού χώρου στα πλαίσια της κοινότητας.

Δείτε το ντοκιμαντέρ στον παρακάτω σύνδεσμο 👇

Ντοκιμαντερ: Η Δύναμη του Παιχνιδιού (The Power of Play)

 Η ΘΕΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 

 ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΣΥΜΠΟΝΙΑΣ (από την σκοπιά της Dr.Kristin Neff)

Θετική Ψυχολογία

H Θετική Ψυχολογία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που - σε αντίθεση με την κλασσική προσέγγιση της ψυχολογίας/ψυχοθεραπείας η οποία επικεντρώνεται στα αίτια και τα συμπτώματα της ψυχικής ασθένειας (ψυχοπαθολογία) - εστιάζει στην ευημερία (well being), την ποιότητα ζωής και τις δυνατότητες του ατόμου (ταλέντα και κλίσεις). Μελετάει τις συνθήκες και τις διαδικασίες που βοηθάνε ανθρώπους, ομάδες και οργανισμούς, να «ανθίζουν», να λειτουργούν με το βέλτιστο δυναμικό τους.

Διερωτάται: Πώς, στο σύγχρονο δυτικό τρόπο ζωής, η πλειοψηφία των ανθρώπων, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες, καταφέρνει να επιβιώνει με αξιοπρέπεια, διατηρώντας μια αίσθηση σκοπού;

“Η Ψυχολογία δεν είναι μόνο η μελέτη της αδυναμίας και της ζημιάς, είναι επίσης η μελέτη της δύναμης και της αρετής. Η θεραπεία δεν είναι μόνο η επιδιόρθωση αυτού που έχει χαλάσει, είναι και η ανάπτυξη του καλύτερου που έχουμε μέσα μας”

M. Seligman, 1998

Βασικές έννοιες και παράγοντες της Θετικής Ψυχολογίας που ερευνώνται σε Ελλάδα και εξωτερικό και που βρίσκουν εφαρμογή και στην ψυχοθεραπεία, είναι ενδεικτικά: η ψυχική ανθεκτικότητα, η ευημερία, η υποκειμενική ευτυχία, το νόημα ζωής, η ενσυνειδητότητα, η αυτοσυμπόνια, κ.α.

Ένας πιο θετικός/υγιής τρόπος σχετίζεσθαι με τον εαυτό μας: Το παράδειγμα της Αυτό-συμπόνιας (Self Compassion)

Συχνά στην καθημερινότητα μας, φτιάχνουμε μια λίστα με αποφάσεις, στόχους ή επιθυμίες που ιδανικά θα επιθυμούσαμε να υλοποιήσουμε. Δεν είναι λίγες οι φορές ωστόσο που δεν καταφέρνουμε να ανταποκριθούμε στις –συχνά υψηλές- προσδοκίες που έχουμε θέσει. Και τότε κάποιες φορές βιώνουμε αισθήματα απογοήτευσης, άγχους, ματαίωσης ή και ενοχής μπροστά στην αδυναμία μας να προβούμε στις επιθυμητές αλλαγές με τον δικό μας τρόπο.

Αρκετές φορές μάλιστα σε περίπτωση αποτυχίας ή πόνου μπορεί να γίνουμε αυστηρά επικριτικοί με τον εαυτό μας , ενεργοποιώντας έναν εσωτερικό κριτή που μας «μαλώνει» και που ελπίζουμε ότι θα μας επαναφέρει σε «τάξη» κι επομένως θα κινητοποιηθούμε περισσότερο και θα γίνουμε πιο αποτελεσματικοί.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο, έρχεται η ψυχολόγος Dr. Kristin Neff, να εισάγει την έννοια της Αυτό-συμπόνιας έναντι της Αυτό-κριτικής. Σύμφωνα με την Neff, το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η αποτυχία σε κάποιες μας προσπάθειες. 

Είναι η στάση μας, ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο φερόμαστε και μιλάμε στον εαυτό μας μετά από κάθε αποτυχία. Έρευνες στο πεδίο της Θετικής ψυχολογίας, καταδεικνύουν ότι ο τρόπος αντίδρασής μας σε μια προσωπική αποτυχία (π.χ. με καλοσύνη ή αυστηρή αυτό-κριτική), είναι καθοριστικής σημασίας για το χτίσιμο της ψυχικής μας ανθεκτικότητας αλλά και της σχέσης μας με τον εαυτό μας.

Η έννοια της Αυτοσυμπόνιας

Η Αυτοσυμπόνια κατά την Kristin Neff αποτελείται από 3 σημαντικά συστατικά: Την Καλοσύνη (Self-kindness), την κοινή Ανθρωπιά (Sense of common humanity) και την Ενσυνειδητότητα (Mindfulness). 

Είναι μια δεξιότητα που μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα ασφαλές ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο, καθώς το άτομο που βρίσκεται σε θεραπεία μπορεί να καλλιεργήσει -εφόσον το επιθυμεί- μια πιο συμπονετική στάση απέναντι στον εαυτό του. 

Μαθαίνει πώς να αναγνωρίζει και να έχει επίγνωση των στρεσσογόνων παραγόντων, να αποδέχεται το εύρος των συναισθημάτων και των σκέψεων του και να λειτουργεί ενεργητικά, χωρίς να είναι επικριτικό με τον εαυτό του και να εγκλωβίζεται στο πρόβλημα. 

Η στάση της αυτοσυμπόνιας θα λέγαμε ότι μας βοηθάει να δώσουμε στον εαυτό μας την ίδια καλοσύνη, ανθρωπιά και φροντίδα που θα δίναμε σε ένα καλό μας φίλο.

Τα οφέλη της αυτοσυμπόνιας: ερευνητικά δεδομένα

👉Πρόκειται για το «αντίδοτο» της αυτοκριτικής. Απευθύνεται στην ανθρώπινη ανάγκη για εσωτερική ασφάλεια, καθησυχασμό και αίσθηση καταφυγίου, ειδικότερα στις γυναίκες (Germer & Neff, 2013)

👉Οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα ψυχικής ανθεκτικότητας και σταθερότητας ακόμη και σε περιπτώσεις αποτυχίας, αντιληπτής ανεπάρκειας ή αναξιότητας (Neff, 2011)

👉Τα άτομα με υψηλά επίπεδα αυτοκριτικής και ντροπής, μαθαίνουν πώς να καθησυχάζουν τον εαυτό τους και να απαλύνουν τη δυσφορία τους, ενώ αυξάνεται και το κίνητρο για αυτοβελτίωση (Gilbert & Irons, 2005; Breines & Chen, 2012)

👉Έχει παρατηρηθεί η ενίσχυση της ευεξίας (well being) σε φοιτητές, σε περιόδους έντονου στρες, σε συνδυασμό με τη στοχοθέτηση και την ρύθμιση συναισθήματος (Neely et al, 2009).

👉Το άτομο έρχεται ενσυνείδητα σε επαφή με τις επίπονες σκέψεις και το αρνητικό του συναίσθημα αντί να υπερ ταυτίζεται με αυτό. Μελέτη που έγινε σε εργαστηριακό περιβάλλον έδειξε ότι: 

α) Η αυτοσυμπόνια εν αντιθέσει με την αυτοεκτίμηση, αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα κατά του άγχους όταν το Εγώ απειλείται. 

β) τα υψηλά επίπεδα αυτό συμπόνιας οδηγούν σε υψηλά επίπεδα ψυχικής ευεξίας ως μια εναλλακτική λύση στον πιο δυτικό εγωκεντρικό τρόπο σχετίζεσθαι με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας (Neff et al, 2007)


Στην ψυχοθεραπεία, η Θετική Ψυχολογία  έρχεται , συγκριτικά με άλλες προσεγγίσεις, να επικεντρωθεί στη βίωση της υποκειμενικής εμπειρίας και στις προσωπικές ερμηνείες που δίνει το άτομο σε σχέση με τα βιώματα και τα συναισθήματα του (Σταλίκας & Μυτσικίδου, 2011). 

Οι «θετικές» παρεμβάσεις και έννοιες που αξιοποιούνται από τον ειδικό ψυχικής υγείας - όπως αυτή της συμπονετικής και θετικότερης στάσης απέναντι στον εαυτό μας, που αναπτύχθηκε παραπάνω- προσφέρουν στο χώρο της ψυχικής υγείας έναν επιπλέον τρόπο να κατανοούμε και να «στεκόμαστε» απέναντι στον εαυτό μας, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο τις μειονεξίες ή τα δυσλειτουργικά μας κομμάτια αλλά και τις θετικές διαστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, τις δυνατότητες και θετικά μας χαρακτηριστικά.

Βιβλιογραφία

Σταλίκας, Α., & Μυτσικίδου, Π., (2011). Εισαγωγή στη θετική Ψυχολογία. Αθήνα: Τόπος

Σταλίκας, Α., Μπούτρη, Α.. Δημητριάδου, Ε., Σεργιάννη, Χ., & Μερτίκα, Α. (2007). Η βίωση θετικού συναισθήματος στην ψυχοθεραπείας: Bασικές έννοιες, ορισμός, χρησιμότητα και φιλοσοφικό πλαίσιο. 

Στο Μαλικιώση – Λοϊζου, Μ. (Επ.Επιμ.), Συμβουλευτική ψυχολογία: Σύγχρονες προσεγγίσεις, σελ. 74-96.

Fitzpatrick, M.R. & Stalikas, A. (2008). Positive emotions as generators of therapeutic change. Journal of Psychotherapy Integration, 18(2), 137-154.

Seligman, M. E. P. (2002). Authentic Happiness. New York: Free Press.

Neff, Κ. (2003). The Development and Validation of a Scale to Measure Self-Compassion. Self and Identity, 2, 223–250.

Gilbert, P. (2005). Compassion: Conceptualizations, Research and use in Psychotherapy. Routledge.

Neff, K., Kirkpatrick, K. L., & Rude, S. S. (2007). Self compassion and adaptive psychological functioning. Journal of research in Personality, 41, 139-154.

Neely, M. E., Schallert, D. L., Mohammed, S. S., Roberts, R. M., & Chen, Y. J. (2009). Self- Kindness when facing stress: The role of self-compassion, goal regulation and support in college students’ well-being. Motivation and Emotion, 33, 8-97

Breines, G. J., & Chen, S. (2012). Self compassion increases self-improvement motivation. Personality and Social Psychology Bulletin, 38(9).

Germer, C., & Neff, Κ. (2013). Self-Compassion in Clinical Practice. Journal of Clinical Psychology, 69(8), 1–12.

Σεμινάριο με θέμα: "Αποκτώντας περισσότερο Νόημα στη ζωή μέσα από την Υπαρξιακή και Θετική ψυχολογία "

Το συγκεκριμένο σεμινάριο θα διεξαχθεί στις 9 Νοεμβρίου του 2019, στα πλαίσια του 1ου Επιμορφωτικού κύκλου σεμιναρίων που οργανώνει το "Ψ-Δίκτυο - Πρόσβαση στη Στήριξη".

Το σεμινάριο θα επικεντρωθεί στην έννοια του “Νοήματος Ζωής” κυρίως από τη σκοπιά της Υπαρξιακής και της Θετικής Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας. Μέσα από βιωματικές ασκήσεις οι συμμετέχοντες θα έρθουν σε επαφή με το προσωπικό τους νόημα ζωής και τον τρόπο με τον οποίον μπορούν να καλλιεργήσουν μια μεγαλύτερη αίσθηση νοήματος στη ζωή τους.

Εισηγήτριες: 

Λεμονιά Ζαπανδιώτου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος, Θετική Ψυχολόγος, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων
Μίρκα Πλέσσα, Ψυχολόγος, Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια

Χώρος Διεξαγωγής: Στην έδρα του Ψ-Δικτύου, Γ. Μπάκου 10, Αθήνα 11524

🛈 Για περισσότερες πληροφορίες καθώς επίσης και για την αίτηση συμμετοχής των σεμιναρίων μας, μπορείτε να ενημερωθείτε από το παρακάτω link ⇩

Σεμινάρια Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Ανάπτυξης

IDEAL vs OUGHT SELF

Οι μελέτες των T. Gilovich και S. Davidai - για τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε στο παρακάτω άρθρο - θυμίζουν αρκετά ίσως τα λόγια του θεραπευτή Carl Rogers για τη σύγκρουση ιδανικού και πραγματικού εαυτού (ideal vs real self).


Σύμφωνα με τις μελέτες τους, η μεταμέλεια και οι τύψεις, μας "στοιχειώνουν" πολύ συχνότερα, όταν δεν γινόμαστε το άτομο/ο άνθρωπος που θα θέλαμε (ideal self), παρά στην περίπτωση που δεν γινόμαστε το άτομο που αναμένεται από τους άλλους να είμαστε (ought self).Και δεν είναι λίγες οι φορές που έρχεται κανείς για συμβουλευτική κ ψυχοθεραπεία με αυτό το αίτημα. Την βαθύτερη δηλαδή ανάγκη να μην προδίδουμε τις αξίες, πεποιθήσεις και επιθυμίες ή ανάγκες που είναι πραγματικά δικές μας. Το να παραμένουμε πιστοί και συντονισμένοι με αυτές, με επίγνωση.😊📚💭

Πηγή Άρθρου

BPS - Research digest

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗΣ: Αυτοφροντίδα ή έντονη Αυτοκριτική;

Καθημερινά καλούμαστε να επιβιώσουμε σε ένα κόσμο σκληρό και απαιτητικό, γεμάτο με πιέσεις και προσδοκίες. Σε αυτή την προσπάθεια επιβίωσης, μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων φαίνεται να υιοθετεί μια έντονη Αυτοκριτική στάση. Μια στάση κατά την οποία υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας, όλες μας τις αποτυχίες, όλα όσα δεν κάναμε αρκετά καλά, ξεχνώντας αρκετά συχνά τα προσωπικά μας επιτεύγματα.
Σκέψεις με ισχυρή αυτοκριτική όπως για παράδειγμα:

• "Δεν εργάζομαι αρκετά σκληρά ή έξυπνα",
• "Δεν είμαι αρκετά καλός γονιός", 
• "Δεν είμαι αρκετός/αρκετή για τον/την σύντροφό μου" 

είναι συνήθεις και συχνά συνοδεύονται από αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, απογοήτευση και θλίψη.

Πολλοί από εμάς τείνουμε να θεωρούμε προτέρημα την Αυτοκριτική, καθώς την συνδέουμε με την υπευθυνότητα, την ευσυνειδησία και την συγκρότηση εαυτού. Και πράγματι η προσωρινή και ήπια αυτοκριτική είναι ένα εργαλείο που ενίοτε μας βοηθά να βελτιωθούμε. Την ίδια στιγμή όμως η Αυτοκριτική ως αντίδραση όταν γίνεται έντονη και συχνή στη ζωή μας, ενέχει την επικριτική φωνή και την Αυτό-υποτίμηση, που κάθε άλλο παρά ωφέλιμη αποδεικνύεται για την σωματική και ψυχική μας υγεία.

Ο κίνδυνος στην περίπτωση αυτή είναι, να εγκλωβιστούμε στο πρόβλημα, σε μια αίσθηση ανεπάρκειας, σε αισθήματα αυτομομφής και ενοχικότητας. Κατά συνέπεια νιώθουμε αρκετά αποδυναμωμένοι ώστε να ενεργήσουμε πιο αισιόδοξα και να προχωρήσουμε σε αλλαγή μιας δυσάρεστης συμπεριφοράς ή συνθήκης.

Σύμφωνα με τον Shahar (2015), ο οποίος μίλησε στο βιβλίο του για τις αρνητικές επιπτώσεις της αυτοκριτικής, υποστηρίζει οτι η αυτοκριτική χαρακτηρίζεται από:

1. Μια ανυποχώρητη απαίτηση για υψηλά πρότυπα απόδοσης

1. Από την έκφραση εχθρότητας και υποτίμησης του εαυτού όταν αυτά τα υψηλά πρότυπα, αναπόφευκτα, δεν επιτυγχάνονται

Η Αυτοβελτίωση ωστόσο δεν έρχεται μέσα από την απαίτηση και το μίσος στον εαυτό μας.
Επιπλέον, έρευνες που έχουν γίνει παγκοσμίως, επισημαίνουν την αύξηση των επιπέδων του stress, την αδυναμία απόλαυσης θετικών γεγονότων στη ζωή μας, ακόμη και την εμφάνιση κατάθλιψης, σε ανθρώπους με υψηλά ποσοστά βίωσης Αυτοκριτικής. Συνεπώς μπορούμε να μιλάμε για ένα δυσλειτουργικό φαύλο κύκλο.

Έχει παρατηρηθεί ότι σε ακραίες περιπτώσεις Αυτοκριτικής οδηγούμαστε σε τακτικές "αυτομαστιγώματος" (δηλαδή επώδυνης αυτοκατηγορίας και επίκρισης εαυτού). Είναι σε τέτοιες στιγμές που ερχόμαστε πολύ κοντά σε μια ανθρώπινη κατάσταση την οποία όμως αντιμετωπίζουμε με μεγάλη καχυποψία. Πρόκειται για την Αυτοσυμπόνια, μια έννοια κ στάση απέναντι στον εαυτό μας που συγχέεται με την Αυτολύπηση ή την υπερβολική επιείκεια απέναντι σε ενδεχόμενα λάθη μας.

Επειδή όμως, όπως ειπώθηκε παραπάνω, το μίσος απέναντι στον εαυτό μας και η κατάθλιψη αποτελούν σοβαρό εχθρό για την ποιότητα της ζωής μας και την ψυχική μας υγεία, χρειάζεται να δούμε τη σημασία και την ανάγκη της Αυτοφροντίδας πιο προσεχτικά.

Άσκηση Αυτό Συμπόνιας (διάρκεια: 20' περίπου)

Καθώς βρίσκεστε σε ένα ήρεμο περιβάλλον και είστε ξαπλωμένοι στο κρεβάτι σας ή απολαμβάνετε ένα ζεστό μπάνιο, προσπαθήστε να διακόψετε την αλληλουχία των αρνητικών σκέψεων και να αλλάξετε τη ροή των αυτοκατηγοριών, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:

Βήμα 1ο: Εξετάστε τον τρόπο με τον οποίο συνήθως διαχειρίζεστε μια αποτυχία. Αναγνωρίστε το μέγεθος δυσκολίας του στόχου και το μέγεθος της προσπάθειας που κάνατε ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.

Βήμα 2ο: Η ιστορία μας δεν μας εξόπλισε επαρκώς ώστε να είμαστε ΠΑΝΤΑ καλά ή ΑΠΟΛΥΤΑ συνετοί σε κάθε περίπτωση. Αν το δούμε πιο ρεαλιστικά θα διαπιστώσουμε οτι δεν είναι εντελώς δικό μας λάθος στο Εδώ κ Τώρα.

Βήμα 3ο: "Η αποτυχία δεν είναι μοναδική"! Είναι ανθρώπινη και συμβαίνει σε όλους. Τα social media προβάλουν την ευτυχία, τον πλούτο και την ομορφιά ως τα απόλυτα ιδανικά. Μα η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι "φυσιολογικοί" άνθρωποι έχουν ένα μέτριο τρόπο ζωής και η πλειοψηφία είναι αυτοί οι άνθρωποι.

Βήμα 4ο: Οι άνθρωποι που ασκούν έντονη αυτοκριτική, δεν πιστεύουν στον παράγοντα Τύχη. Πιστεύουν ότι ο άνθρωπος ορίζει κι έχει ευθύνη για τα πάντα κι επομένως έχει τον απόλυτο έλεγχο και έχει κάθε δικαίωμα να κατηγορήσει τον εαυτό του σε κάθε αποτυχία. Σε πολύ μεγάλο βαθμό έχουμε ευθύνη για τις επιλογές μας. Όχι όμως τον απόλυτο έλεγχο της έκβασης μιας κατάστασης, της εκδήλωσης μιας συμπεριφοράς ή των συνεπειών μιας επιλογής μας. Η τύχη είναι ένας πραγματικός υπαρκτός παράγοντας έξω από το δικό μας έλεγχο, που μπορεί να μεταβάλει τις ισορροπίες οποτεδήποτε. Στην πραγματικότητα τα πάντα είναι αβέβαια.

Βήμα 5ο: H όλη μας αξία δεν εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες: Η κοινωνικό οικονομική μας κατάσταση και η υλική επιτυχία είναι μόνο ένα μέρος μας. Όσοι μας αγάπησαν όταν είμαστε παιδιά, το γνωρίζουν αυτό και μας έκαναν να το νιώσουμε αυτό στις σημαντικές μας στιγμές. Προσπάθησε να προβάρεις τις εσωτερικές φωνές όλων όσων σε αγάπησαν, σε νοιάστηκαν και υπήρξαν ευγενικοί μαζί σου, ανεξάρτητα από επιτεύγματα και επιτυχίες.

Βήμα 6ο: Συχνά έχουμε την αίσθηση ότι όλο αυτό δε θα περάσει ποτέ! Αυτό ΔΕΝ ισχύει. Έτσι νιώθουμε όταν απλά περνάμε μια κρίση στη ζωή μας και είναι ανθρώπινο. Χρειάζεται να ελαττώσεις τις προσδοκίες σου για κάποιο χρονικό διάστημα στο μηδέν. Βίωσε την κάθε ώρα και την κάθε στιγμή έτσι όπως έρχεται! Και απλά...κάνε ένα διάλειμμα από όλες αυτές τις απαιτήσεις, αφέσου και...ξεκουράσου.

Πηγές:

Shahar, G., (2015). Erosion: The psychopathology of self criticism. New York: Oxford University Press

Σταλίκας, Α., & Μυτσικίδου, Π., (2011). Εισαγωγή στη Θετική Ψυχολογία. Αθήνα. Τόπος

ΑΥΤΟΣΥΜΠΟΝΙΑ & ΑΥΤΟΑΠΟΔΟΧΗ 

Το πρώτο βήμα για την προσωπική αλλαγή δεν είναι άλλο από την αυτό-αποδοχή (self acceptance). Ένα πολύ σημαντικό ωστόσο συστατικό της αποδοχής κ κατανόησης του εαυτού μας είναι η αυτοσυμπόνια (self compassion), μια έννοια κ στάση που μελετάται από την επιστήμη της Θετικής Ψυχολογίας.
Στο παρακάτω βίντεο θα δούμε 2 θετικές παρεμβάσεις που μπορεί κανείς να δοκιμάσει :

1. Το Γράμμα της Αυτό Συμπόνιας (Self Compassion Letter)

2. Οι προσωπικές μου "Ημερήσιες διακοπές" (Your Daily Holiday)

Ας σημειωθεί οτι ασκήσεις όπως οι παραπάνω, εφαρμόζονται πιο αποτελεσματικά σε συνεργασία με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας !